Interview Mike van der Zanden – Sustainability Director, NIKE EMEA

1. Wat zijn de meest dringende kwesties die in de logistiek moeten worden opgelost als het gaat om duurzaamheid?

Algemeen kunnen we stellen dat er in de logistiek nog steeds teveel energie wordt verbrand en teveel materialen slechts éénmaal worden gebruikt. Daarnaast is er nog een grote vooruitgang te boeken door efficiënter te werken. De transformatie naar een duurzamere logistiek zal zich bijgevolg moeten richten op brandstof, hernieuwbare energie en betere samenwerking.

Op vlak van transport volgen de ontwikkelingen elkaar snel op, maar ze hebben nog lang niet de schaalgrootte om massaal en kostenefficiënt ingezet te worden. Enerzijds, wat brandstof betreft, zien we hoe bepaalde soorten biodiesel bijvoorbeeld van gebruikt frietvet worden gemaakt. Bij de veelbelovende derde generatie biobrandstoffen wordt zelfs gebruik gemaakt van uit speciaal voor dit doel gekweekte algen. Anderzijds, op vlak van efficiënter werken, blijkt dat in het transport nog steeds 50% van de vrachtwagens legen ritten uitvoeren. Dit moet beter, maar onderschat niet de extreem hoge mate van samenwerking die nodig is om een betere afstemming te realiseren.

Nike’s European Logistics Campus (ELC) is een leider in duurzaam transport. We zetten onder andere koolstofarme brandstoffen in voor retail leveringen van België naar Londen en voor de digitale leveringen in heel Parijs, wat onze uitstootimpact met 80% doet verminderen.

Daarnaast zijn er dichter bij het warehouse zelf ook nog vele verbeteringen mogelijk als het gaat om energieverbruik.

Nike’s ELC draait volledig op 100% hernieuwbare energie komende van 5 verschillende energiebronnen. Zo gebruiken we voor onze nieuwste distributiecentra bijvoorbeeld al geothermale verwarming, waarbij aardwarmte en grondwater worden gebruikt om te zowel te verwarmen als om te koelen.

2. Welke rol zouden de overheden moeten spelen bij de conversie naar een duurzamere maatschappij in het algemeen en een duurzamere logistiek in het bijzonder?

Er zijn al vele zaken in gang gezet door de EU Green Deal, waarbij alle EU-landen mikken op een netto-uitstoot van nul broeikasgassen tegen 2050. Circulariteit zal daarbij meer dan een streven moeten zijn. Uit dit ambitieuze plan volgen nu allerlei wetten, beslissingen en initiatieven die moeten bijdragen aan het doel. Over niet al te lange tijd zullen de prestaties om de CO₂ uitstoot terug te dringen worden meegewogen in de financiën van de bedrijfsvoering. Bedrijven moeten dus wel op zoek gaan naar rendabelere oplossingen.

Als het gaat om verboden, dan zie je dat vooral in de stadscentra. Denk aan de diesel personen- en bestelauto’s, die in vele steden nu al ‘auto non grata’ zijn. Dit stimuleert natuurlijk ook vervangingen in het wagenpark van bedrijven.

Als het gaat om belastingen, dan zitten er meer CO₂ belastingen aan te komen, bijvoorbeeld op bepaalde verpakkingen.

Andere opbrengsten, tot slot, vloeien voort uit de EPR-systemen, waarbij de verantwoordelijkheid van een bedrijf uitgebreid is voor producten die het eind van hun levensduur hebben bereikt. Producenten moeten dan financieel bijdragen aan de verwerking van het afval wat veroorzaakt wordt door de producten die zij op de markt brengen. De vraag rijst natuurlijk of al die inkomsten vanuit milieubeschermende belastingen ook daadwerkelijk 100% terugvloeien naar bijvoorbeeld recycling en andere vernieuwende zaken.

3. Hoe gaat NIKE zelf om met duurzaamheid ? Heeft uw organisatie zich kwantificeerbare doelstellingen gesteld?

Nike is zonder meer een koploper op vlak van duurzaamheid en doorbreekt barrières met het ‘Move to Zero’-programma. Net als iedereen bouwen ook wij ons beleid rond de drie bekende pilaren, oftewel People, Planet en Play (de variant van Nike op ‘Prosperity’, red.). Kijken we naar de vier thema’s binnen Planet, dan concentreren de regio’s waar wij ook daadwerkelijk produceren zich meer op initiatieven rondom Water en Chemistry (product ontwikkeling en –productie). In Europa ligt de focus echter meer op Carbon en Waste. Denk dan aan zogenaamde renewable fuels & energy, duurzame distributiecentra, betere verpakkingen en de aandacht voor extension en end-of-life producten. Met Nike Grind werken we naar een meer circulaire toekomst. Wat we ooit als afval beschouwden, moet worden omgezet naar nieuw product. Innovatie speelt daarbij natuurlijk een belangrijke rol.

Gelukkig werken er bij Nike op elke vestiging specialisten op het gebied van duurzaamheid en kan ik ook zeggen dat op individueel niveau dit onderwerp bij iedereen en bij elke functie in het “pakket” zit. Net zoals je aandacht hebt voor zaken als service en kostenbewustzijn, zo speelt duurzaamheid een rol bij onze dagelijkse werkzaamheden.

Als het gaat om kwantificeerbaarheid, dan willen wij ook transparant zijn. Al 20 jaar rapporteren we openlijk over ons werk om positieve veranderingen teweeg te brengen voor onze mensen, onze planeet en de gemeenschappen rondom ons. Ons recent gepubliceerde Impact Report (FY21), waarin wij rapporteren over onze vorderingen op vlak van 29 verschillende doelstellingen, toont hoe ver we staan in onze ambities voor 2025 op vlak van ‘People’, ‘Planet’ en ‘Play’., Deze progressie wordt, samen met duidelijk omschreven doelen, intern gecommuniceerd en is voor iedereen zichtbaar op purpose.nike.com.

4. Welke struikelblokken of uitdagingen zullen er aangepakt moeten worden alvorens de doelstellingen worden behaald?

Als we kijken naar de brandstof voor het wegtransport, dan boeken we vooruitgang maar is er nog een weg af te leggen. Er zijn vele positieve ontwikkelingen - zoals de eerdergenoemde biodiesel – maar de schaalgrootte van de toepassing is zo groot, dat het wel even zal duren voor alle vrachtwagens met traditionele fossiele brandstoffen zijn vervangen. Elektriciteit gebruiken we ook al als alternatief, maar de perfecte infrastructuur is er nog niet. Zeker bij de lange trajecten, kunnen de vele noodzakelijke pauzes voor opladen nog niet rendabel in de operatie uitgevoerd worden. Vrachtwagens op waterstof zijn natuurlijk ook een interessante optie voor de toekomst.

Een ander struikelblok in algemene zin is 100% recycling. We werken met veel startups en innovators, maar 100% is nog niet haalbaar. En dan is NIKE al een van de koplopers op dit gebied. Maar dat is nu net het mooie ‘Move to Zero’, het articuleert onze ambitie en geeft aan dat we op weg zijn naar een betere toekomst.

5. Op welke wijze worden uw medewerkers betrokken in deze processen?

Cultuur is natuurlijk een cruciaal onderdeel van al deze inspanningen. Onze mensen moeten immers de prestaties leveren. Inclusiviteit, diversiteit, veiligheid en talent ontwikkeling zijn daarom de pijlers waarop we bouwen.

Als het gaat om de CO₂ uitstoot en recycling is het belangrijk is om je medewerkers mee te trekken in het verhaal. Nieuwsbrieven, speaker sessions, seminars, educatiemiddelen en de juiste branding in de gebouwen zijn slechts enkele voorbeelden van de middelen die bij ons ingezet worden. Een mooi voorbeeld is dat duurzaamheid ook uitgebreid aan bod komt tijdens de rondleidingen die we door onze distributiecentra geven.

Nogmaals, het blijft belangrijk om je verhaal zo uitgebreid mogelijk vertellen. Als je dat goed doet, zie je ook initiatieven ontstaan vanuit de medewerkers zelf. Bij ons is het niet ongebruikelijk om een groep collega’s aan het einde van de dag te zien ‘ploggen’, een combinatie van joggen en vuilnis oprapen.

6. Op welke wijze zien wij het thema duurzaamheid terug in uw producten en diensten? Hoe zullen uw klanten uw inspanningen bemerken?

Allereerst in onze verpakkingen. Die hebben we de afgelopen 2 jaar compleet omgegooid. Zo versturen we nu elke online bestelling met 100% compleet recyclebaar materiaal. Er wordt geen plastic of vulmateriaal meer gebruikt. Ook keken we naar slimmere vormen van verpakken, waardoor we met minder materiaal toekomen. Zo hebben we de CO₂ uitstoot van deze verzendingen met 50% gereduceerd.

Wat betreft het product zelf, is NIKE eigenlijk al decennia bezig met duurzaamheid. Zo kon je bij ons in de jaren ’90 al gebruikte en versleten schoenen naar de winkel brengen. Daarnaast vind je in de evolutie van onze materialen door de jaren heen tal van ontwikkelingen.

Enkele voorbeelden:

• Nike Flyknit: een lichtgewicht, geweven stof met gemiddeld 60% minder afval dan bij de productie van traditioneel schoeisel.
• Nike Flyleather: ziet, voelt aan en ruikt naar natuurlijk leer, gemaakt door ten minste 50% gerecyclede leervezels te binden met synthetische vezels. Dit zorgt voor minder afval en een lagere impact in vergelijking met volnerfleer.
• Nike Air: zolen die voor minimaal 50% gemaakt zijn van afval, zoals plastic flessen.
• De opvallende Space Hippie schoen, met minstens 25% gerecycled materiaal (qua gewicht) is nog maar net uit of de nieuwste Nike Air Zoom Alphafly Next Nature gaat alweer verder (minimaal 50% van het hele schoengewicht van recyclebaar materiaal).

Algemeen genomen zit er in ruim 70% van al onze producten gerecycled materiaal.