Recyclage en hergebruik lithium-ion batterijen bieden marktkansen voor logistieke bedrijven

De vraag naar elektrische en hybride voertuigen stijgt exponentieel. Dat maakt dat we ons ook vragen moeten stellen over de enorme groei van lithium-ion batterijen die na 10 of 12 jaar einde leven zijn. Recyclage en hergebruik ervan plaatst ons voor talrijke uitdagingen, die vandaag onderbelicht zijn. Maar ze bieden voor de Vlaamse bedrijven ook veel opportuniteiten: er ontstaat een volledig nieuwe waardeketen waarin ze een rol kunnen spelen. Die uitdagingen en kansen worden onderzocht in het project ‘Re2LiVe’, dat VIL coördineert.

Door de volumes aan zware en volumineuze voertuigbatterijen die binnen enkele jaren in het recyclagetraject terecht zullen komen, zal heel wat activiteit voor inzameling, mogelijks hergebruik en ontmanteling ontstaan. Ook de logistieke capaciteit voor deze grote stromen van gevaarlijk afval zal aanzienlijk moeten toenemen.

In het project Re2LiVe onderzoeken VIL, Sirris, VITO en VUB hoe Vlaamse bedrijven kunnen inspelen op de opportuniteiten in deze groeiende markt. Flux50, SIM en Agoria treden op als ondersteunde partners. Het project brengt ook bedrijven uit sectoren over de gehele waardeketen samen.

Het project werd opgedeeld in vier luiken:

• Logistiek (VIL)
• Automatisatie van het ontmantelingsproces (Sirris).
• Optimalisatie van het recyclageproces (SIM / VITO)
• Second life toepassingen (Flux50 / VUB)

“Het project loop tot juni 2022 en de resultaten worden in september bekend gemaakt. Voor de logistieke sector kunnen we al een aantal voorlopige conclusies trekken”, zegt Jan Merckx, projectleider Re2Live bij VIL.

Kenniskloof

“Een eerste is de vaststelling dat een grote kenniskloof bestaat. Het vervoer van de batterijen per vrachtwagen wordt geregeld door de ADR-reglementering en die per binnenvaart door de RID. In de praktijk is er echter weinig kennis voorhanden over de organisatie en de gevaren van dat vervoer, zeker als de batterijen beschadigd zijn. In de organisatie van specifieke opleidingen liggen mogelijk opportuniteiten”, zegt hij.

Nieuwe verpakkingen

Een tweede vaststelling is dat voor deze logistiek de juiste verpakkingen beschikbaar zullen moeten zijn. Voor de poolingbedrijven van ladingdragers, zoals onder meer kratten en bakken, ontstaat een nieuwe markt. Zij zullen dan ook moeten investeren in kennis, ontwikkeling en productie van de juiste verpakkingsmaterialen. Dat zal niet alleen nodig zijn voor de ‘reverse’ logistiek van de batterijen, maar ook voor het vervoer van ‘scrap’ en wrakken”, voegt hij toe.

Materiaalpaspoort

“Een derde luik is de informatie rond de batterijen om ze te kunnen recycleren. Vanaf 2026 zal elk elektrisch voertuigen over een ‘materiaalpaspoort’ moeten beschikken, dat de status en de samenstelling van de batterij vermeldt. Er dienen dus platformen ontwikkeld worden om de logistiek hierop af te stemmen. Bedrijven moeten dus nu in gang schieten om deze platformen tijdig beschikbaar te maken”, zegt Jan Merckx nog.

Tweede leven

Er ontstaan niet alleen opportuniteiten op gebied van ontmanteling en recyclage. Ook op het gebied van hergebruik dienen zich kansen aan, niet in het minst voor de logistieke sector. “Een batterij die ongeschikt is geworden om een auto of truck een gewaarborgd actieradius te geven, kan hergebruikt worden als opslagsysteem, bijvoorbeeld om elektriciteit van zonnepanelen op te slaan of als back-up. Zo kunnen logistieke bedrijven met een zonnedak de opgewekte energie ’s nachts gebruiken. Ook zullen de batterijen aangewend worden in andere mobiele toepassingen zoals vorkheftrucks”. Volgens Jan Merckx liggen dus ook in het hergebruik grote marktopportuniteiten voor de Vlaamse bedrijven.

Aan de slag!

Voor talrijke ondernemingen ontstaan nieuwe markten. Denk daarbij onder meer aan logistieke bedrijven en organisaties actief in de afval- en recyclagesector, het weg- en spoorvervoer, de binnenvaart, de havens, ondernemingen actief in de sector van distributie, onderhoud en recyclage van voertuigen of in de export van tweedehandsvoertuigen en onderdelen.

Wilt u weten of de logistiek van recyclage en hergebruik van batterijen ook voor uw bedrijf marktpotentieel biedt? Of hoe u met andere bedrijven kunt samenwerken om binnen dat nieuwe ecosysteem commerciële initiatieven te ontwikkelen? Neem contact op met Jan Merckx, projectleider Re2Live bij VIL: jan.merckx@vil.be