Logistiek scoort slecht inzake veiligheid, maar nieuwe technologie kan helpen
De logistieke sector is prominent aanwezig in de top tien van sectoren met de ernstigste ongevallen. Terwijl in andere sectoren zoals de bouw een dalende trend merkbaar is, blijft de logistiek kampen met te hoge cijfers. Er is er dus nog veel werk aan de winkel om het aantal ongevallen te doen verminderen. Opleiding en preventieve maatregelen kunnen daarbij een rol spelen, maar ook nieuwe technologische oplossingen. Dat blijkt uit de conclusies van het VIL-project Safe Warehouses.
Het aantal ongevallen in logistieke werkomgevingen blijft zeer hoog. Uit de cijfers van FEDRIS, het federaal agentschap voor beroepsrisico’s, blijkt dat er binnen de sector ‘Opslag en vervoerondersteunende activiteiten’ (NACE 52) jaarlijks bijna 5.000 ongevallen gebeuren, waarvan ruim de helft met een tijdelijke werkongeschiktheid tot gevolg. Zo’n 500 leidden tot een blijvende arbeidsongeschiktheid en 3 à 4 per jaar hadden een dodelijke afloop.
Uit de cijfers van FEDRIS leren we ook dat beknellingen, struikelen, vallende ladingen en ongevallen met interne transportmiddelen de meest voorkomende risico’s in magazijnen zijn. Bij de ongevallen met dodelijke afloop of blijvende ongeschiktheid zijn de zes belangrijkste oorzaken: ontploffingen, uitglijden of struikelen, vallen (van op hoogte), onbeheerste of verkeerde bewegingen, optillen of dragen, en verlies van controle over een voertuig.
Zo’n 6% van de ernstige ongevallen in België (in de logistiek) is er een met een vorkheftruck. Dat klinkt weinig, maar dat is het niet: naar schatting zijn jaarlijks maar liefst 11% van de vorkheftrucks betrokken bij een ongeval. Dit betekent dat elk bedrijf met een vloot van meer dan 10 heftrucks jaarlijks minstens één ongeval kent.
Het risico op ernstige ongevallen met heftrucks is dus bijzonder groot. Dat blijkt ook uit een bevraging van de deelnemende bedrijven aan het project Safe Warehouses: op de vraag “Wie maakt binnen uw bedrijf het meeste kans op arbeidsongevallen?”, was het antwoord: 50% een werknemer in het magazijn en maar liefst 43% een heftruckchauffeur (en 7% een vrachtwagenchauffeur).
Gebrek aan ervaring is belangrijke oorzaak
De snelheid op logistieke sites en de vele fysieke handelingen, in combinatie met het hanteren van allerlei apparatuur, zijn een uitdaging om een veilige werkomgeving te creëren. Maar ook ervaring speelt een grote rol: de ernstige arbeidsongevallen komen in meer dan 70 % van de gevallen voor bij medewerkers die minder dan vijf jaar in dienst zijn. De helft van deze ongevallen gebeurt zelfs tijdens het eerste werkjaar.
Het is dan ook niet verwonderlijk dat uitzendkrachten bovengemiddeld betrokken zijn bij ongevallen in de logistieke sector. Zo stelde de Nederlandse Arbeidsinspectie in 2021 vast dat 26% van de slachtoffers tot die groep behoren, terwijl het gemiddelde voor alle sectoren bij elkaar geteld 17% is. Gebrek aan ervaring, kennis en vaardigheden zijn dus belangrijke oorzaken van ernstige ongevallen.
Hoge kostprijs ongevallen
Arbeidsongevallen en werkverlet kosten logistieke organisaties veel geld. Daarbij mag men de indirecte kosten niet uit het oog verliezen. Tijdens de voorstelling van de projectresultaten beklemtoonde een expert van AG Insurance dat de gemiddelde kost van een ongeval door veel bedrijven wordt onderschat. “De directe kosten worden immers door de verzekeraar gedekt, maar de indirecte niet. En die indirecte kosten – stillegging van de operaties, controle door de arbeidsinspectie, administratie, vervanging en opleiding van een nieuwe operator, enzovoort – zijn drie à zeven keer hoger dan de directe kosten”, legt Gunther Storme uit, die het VIL-project Safe Warehouses leidde.
Technologie helpt
Met dit project wou VIL van de magazijnen een veiligere werkplaats maken door nieuwe technologische oplossingen aan te reiken die een antwoord bieden op de meest voorkomende veiligheidsrisico’s. De resultaten werden eind vorig jaar voorgesteld.
Eerst werd een marktstudie uitgevoerd naar de bestaande oplossingen, hun voor- en nadelen en de redenen waarom sommige ervan weinig worden gebruikt. Hierbij werden deze technologische oplossingen opgedeeld in negen categorieën: automatisatie, bewustwording, botspreventie, flow management, handlingondersteuning, dynamische signalisatie, wearables, personendetectie en snelheidsreductie.
Daarvan werden er drie onderworpen aan praktijktesten bij Delhaize, Mainfreight en Molenbergnatie: personendetectie, dynamische signalisatie in het magazijn en veiligheidsverhogende wearables. De testperiode was enkele maanden.
Deze praktijktesten toonden aan dat zowel de veiligheid als het veiligheidsgevoel sterk toenemen door de inzet van technologische oplossingen. Ze toonden ook aan dat het prijskaartje geen excuus kan zijn om die investering op de lange baan te schuiven: afhankelijk van het gekozen systeem varieert de kostprijs tussen enkele honderden en 10.000 euros. Zeker als men ook de indirecte kosten in acht neemt, loont de investering dus effectief.
“Een ‘one size fits all’-oplossing bestaat echter niet. Vaak zullen bedrijven moeten kiezen voor een combinatie van zowel technische als niet-technische oplossingen, zoals het aanbrengen van wegmarkeringen, het maken van circulatieplannen of het inzetten op bewustwording via borden en affiches”, zegt Gunther Storme.
VIL leden kunnen het rapport ‘Safe Warehouses’ downloaden via de VIL bibliotheek (MyVIL).
VIL Safe Warehouse app
VIL bundelde de vaststellingen van het project Safe Warehouse samen in een online app die op een overzichtelijke manier de voor- en nadelen van deze technologieën met elkaar vergelijkt. Deze app helpt bedrijven de juiste oplossingen te kiezen binnen de negen eerder aangehaalde categorieën. De waaier aan mogelijkheden is dus zeer breed.
De ‘Safe Warehouse kit’ is een open tool (ook voor niet VIL-leden). Men moet zich wel registreren. Meer informatie vindt u hier: safe-warehouse.vil.be
Thema-rondleidingen Log!Ville
Ook Log!Ville wil bijdragen aan de verbetering van de veiligheid in de logistiek, met in mei en juni de thema-rondleidingen ‘Veiligheid en ergonomie: Een must in warehouses!’. Zo’n rondleiding focust enkel op dit thema, met een keynote over de veiligheidsproblematiek in de logistiek door verzekeraar AG Insurance en uitleg over elf technologische oplossingen van ExoVibe, ART4L, BlooLoc, Goossaert, M-Protect, Graymatics, Rombit, Siemens, Alphaplan, Essensium en idewe. Aansluitend zijn er interessante demonstraties om de inspiratie compleet te maken.
Deze rondleidingen zijn individueel te boeken of, voor uw team of klanten, in groep (min. 10 personen). Klik hier voor meer inlichtingen of om te boeken.
